Categorie: Weldadigheid

Mei vorig jaar maakten we hier melding van de restauratie van de 17e eeuwse grafstenen in de Michaëlskerk te Koudekerke. Inmiddels is herinrichting van de kerk, inclusief de restauratie van de grafstenen voltooid en op 19 januari jl. ontvingen de Administrateuren een bericht hierover van de voorzitter van de kerkenraad, dat ze graag met u delen:

Na een jaar van intensief verbouwen, kan ik u verheugd meedelen dat de herinrichting van de Michaëlskerk in Koudekerke is voltooid. Het resultaat is een prachtige kerk, die recht doet aan het monumentale karakter, duurzaam wordt verwarmd en is voorzien van eigentijdse multimedia. Daardoor zijn niet alleen de zondagse diensten veel beter mogelijk, maar is het kerkgebouw nu ook multifunctioneel bruikbaar. Uw prachtige bijdrage maakte het mogelijk de gevonden grafzerken te laten restaureren en in de natuurstenen vloer een mooie plaats te geven. Door de herinrichting heeft ons monumentale gebouw een toekomst.

In de bijlage vindt u een korte impressie van de verbouwing en het prachtige resultaat. Op onze website kunt u in het fotoboek nog uitgebreider de werkzaamheden bekijken.

We zijn erg dankbaar dat de herinrichting – mede door uw donatie – mogelijk is geworden.
Hartelijk dank voor uw betrokkenheid en vertrouwen in ons mooie project!

Op 21 oktober namen Administrateuren Joris Boddaert en Victor Cramer deel aan een dialoogavond over het Zeeuwse slavernijverleden in het voormalige MCC Pakhuis aan de Balans in Middelburg. De avond is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Familiefonds. De avond begon met een rondleiding in het nabijgelegen Zeeuws Archief.

Het Zeeuws Archief heeft een indrukwekkende expositie over het Zeeuwse slavernijverleden. Het Zeeuws Archief beheert onder meer het archief van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC). De MCC is een stuk minder bekend dan de VOC en de WIC, maar specialiseerde zich vanaf 1740 met name in de transatlantische driehoekshandel. In de archieven van de MCC vinden we brieven, journaals, verslagen, processtukken en notariële akten waarin naast alle feiten ooggetuigen verslag doen van hoe het er aan toeging tijdens een reis. De expositie is zeer de moeite waard en in Middelburg en online te bezoeken.

De avond vervolgde met een dialoog die werd geleid door Peggy Bouva en Maartje Duin met als thema ons Zeeuws slavernijverleden. Maartje heeft Peggy leren kennen tijdens de opnamen van de zeer luisterenswaardige VPRO podcast:  “De Plantage van onze voorouders”. Maartje en Peggy spraken met hun gasten Jochem Sprenger (geen descendent) en Naeem Juliana over de economische en ecologische gevolgen van slavernij.

In een levendige discussie legden de sprekers verbanden tussen heden en verleden en wisten een scherp contrast te maken tussen de geschiedenis van Jochem als nazaat van een plantagehouder en Naeem als nazaat van een tot slaaf gemaakte. Tegelijkertijd waren de familiegeschiedenissen op sommige momenten verbonden en verweven, bijvoorbeeld toen bleek dat de ouders van beiden samen hadden gestudeerd. Met een gesprek in kleine groepen werden daarna verschillende vragen uitgediept en ontstond een gesprek tussen deelnemers dat soms schuurde en soms verbond over hoe we ons in deze tijd verhouden tot het slavernijverleden.

Eind augustus 2021 ontving het Familiefonds een aanvraag van Museum Terra Maris in Oostkapelle. Het betrof een verzoek om een financiële bijdrage voor het opnieuw “beborden” van de landschapstuin Hortus Zelandiae. Deze tuin van 2,5 hectare toont verschillende Zeeuwse landschapstypen in het klein. Zo is er een stukje duinlandschap te zien en een kreekrestant. Maar ook een insectenmuur en een segment van een zeewerende dijk.

Missie Terra Maris

Informatie geven aan een breed publiek over natuur en landschap van Zeeland, waarbij de relatie met de, internationaal bezien, unieke ontstaansgeschiedenis van het Zeeuwse land, de wisselwerking tussen mens en natuur, een centraal thema is. Draagvlak genereren voor de bescherming van de natuurlijke en cultuurhistorische waarden van het landschap.

Terra Maris probeert haar doel te bereiken door:

• het inrichten van zowel permanente als wissel exposities;
• het bijeenbrengen, archiveren, beheren en ontsluiten van collecties die betrekking hebben op natuur en landschap in Zeeland;
• het inrichten en onderhouden van een landschapstuin;
• het organiseren van educatieve activiteiten.

Bebording

In de loop der tijd was een wirwar van borden en bordjes geplaatst om tekst en uitleg te geven over hetgeen er in de tuin te zien en te beleven valt. Na 20 jaar waren deze borden duidelijk aan vervanging toe, zowel qua inhoud als materiaal. Het museum besloot van de gelegenheid gebruik te maken om de borden meer geschikt te maken voor alle leeftijden, en met meer interactie.

Terra Maris ontvangt jaarlijks zo’n 40.000 bezoekers, voornamelijk gezinnen: (groot)ouders met kinderen en schoolgroepen. Zelf ontdekken, beleven en ervaren is heel belangrijk zeker ook in onze tuin. Daarom willen wij aanzetten tot onderzoek en zelf ervaren d.m.v. interactieve informatie. Dus niet alleen tekst, maar ook een vlindervoedertafel, een insectenraam (verschillende kleuren – welke kleur trekt de meeste vlinders?), ingegraven buizen waarin glazen potten met objecten (collectie, zoals mol, etc) zitten met een opdracht, etc.

Resultaat

“Recentelijk werden wij uitgenodigd door het Bestuur van Terra Maris voor een rondleiding in de tuinen om de nieuwe informatie borden te komen bekijken. Het Fonds heeft een substantiële bijdrage hiertoe gedaan en het resultaat is geweldig! Er is keihard gewerkt door de vrijwilligers aldaar om een veelzijdig en informatief natuurgebied te ontwikkelen voor jong en oud.

Een echte aanrader voor familieleden die in Zeeland vertoeven en een leuk en interessant dagje uit zoeken!”

Aldus Titia Bosch van Rosenthal

Website Museum Terra Maris

Het Zeeuws maritiem muZEEum laat de boeiende maritieme geschiedenis van Zeeland zien, met Walcheren en Vlissingen als vertrekpunt. Het muZEEum is één van de Canonmusea van Nederland, is al vele malen verkozen tot het leukste uitje van Zeeland (wat bijzonder is voor een museum) en weet elk jaar (pre- corona) meer bezoekers te trekken. De coronacrisis daargelaten, gaat het dus goed met het muZEEum.

Wat aandacht vraagt is de huidige presentatie. Deze is inmiddels twintig jaar oud en hoognodig aan vervanging toe. Ook is de verhaallijn niet helder voor publiek, is deze te weinig interactief, is de routing door het muZEEum niet logisch en -doordat het museum meer bezoekers trekt- heeft te maken met een capaciteitsprobleem. Een vernieuwing van de presentatie biedt ook de kans om de grote wens om vooral een jonge generatie bezoekers nog meer aan te spreken, te verwezenlijken.

Een nieuwe inrichting

De afgelopen twee jaar is het muZEEum bezig geweest om een nieuw inrichtingsplan te maken. Dat is gedaan samen met medewerkers, experts en deskundigen uit het land en verschillende gespecialiseerde bureaus.

“We zijn trots dat we nu een plan kunnen presenteren, waarvan we overtuigd zijn dat het bijdraagt aan een versterking van het muZEEum als maritieme topattractie. Voor een (inter)nationaal publiek, voor de eigen inwoners van Zeeland, maar vooral voor een nieuwe generatie bezoekers.”

Uitgangspunten vernieuwing

De basis van het vernieuwingsplan is om het sterke eigen verhaal van Walcheren en Vlissingen te verbinden aan de Nederlandse- en wereldgeschiedenis, waarbij de door het muZEEum beheerde collectie onderdeel is van een meerstemmig verhaal over het verleden, maar ook over het heden. De nieuwe presentatie moet boeien, uitdagen, aanzet geven tot reflectie en gelaagd zijn, zodat elke bezoeker zich aangesproken voelt.

Realisatie

Het vernieuwingsplan voorziet in een stapsgewijze realisatie gedurende een periode van drie jaar, welke inmiddels (najaar van 2022) van start is gegaan. Het museum is dientengevolge tot de zomer van 2023 gesloten. Volg de ontwikkelingen op de website van het muZEEum.

Het Familiefonds Hurgronje heeft een financiële bijdrage geleverd aan het vernieuwsingsplan.

De Hervormde kerk van Stavenisse is sinds november 2019 een Rijksmonument. De kerk is gebouwd in 1911 en mede door de watersnoodramp van 1953 zijn de muren flink aangetast door zout uitbloei. De glas in lood ramen zijn nog origineel maar moeten nodig opnieuw worden verlood, delen van het leien dak van de kerk moeten worden gerepareerd en het dak van de consistorie moet in zijn geheel worden vernieuwd.

Bij de vorige restauratie in 2016 zijn alleen de subsidiabele delen gerestaureerd, te weten de kilgoot en het dakvlak boven het wapenschild, en het dak van de kapel waarin zich het praalgraf van Hieronymus van Tuyll van Serooskerken bevindt. Inmiddels moeten ook de overige restauraties plaatsvinden om de kerk te behouden voor de toekomst.

De totale restauratiekosten worden geschat op € 480.140,-. Het grootste deel van die kosten wordt gedragen door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Provincie Zeeland (ca. € 300.000,-), de rest moet middels fondsenwerving bijeen worden gebracht.

Het Familiefonds Hurgronje heeft een kleine financiële bijdrage geleverd aan de restauratie.

Op zondag 25 september fietste ik 75 kilometer voor het Leontienhuis. Het Leontienhuis is een huis dat een veilige plaats biedt en jongeren helpt in hun strijd met een eetstoornis. Het is opgericht door Leontien van Moorsel, een voormalig Nederlands wielrenster en viervoudig olympisch kampioene, maar ook ervaringsdeskundige op het gebied van eetstoornissen.

Vorig jaar deed ik voor het eerst mee aan de Charity Ride voor het Leontienhuis en fietste toen 25 kilometer. Dit jaar ging ik voor drie keer die afstand. Na twee keer trainen, waren we er klaar voor. We vertrokken vanuit Zevenhuizen, in ons team van acht (genaamd Team Zadelpijn). Het was een heerlijke zonnige dag, tussen alle regendagen door. Na 35 kilometer hielden we pauze bij een leuk cafeetje, en na de pauze maakten we de rit in één keer af. (Een ongeplande pauze door een geopende brug was helemaal niet vervelend.) Onderweg kwamen we naast koeien en schapen ook herten tegen, en reden we door prachtige dorpjes. Na afloop was er een gezellige bijeenkomst in de tuin van het Leontienhuis. Hier werd de opbrengst van de Charity Ride bekendgemaakt: door in totaal 65 teams van wandelaars en fietsers werd ruim €160.000 opgehaald! Ons team behaalde met een mooi bedrag van €4.334,- de negende plaats, waar wij ontzettend blij mee zijn.

Mede dankzij de gulle bijdrage van het Familiefonds Hurgronje heb ik mijn steentje kunnen bijdragen aan het voortbestaan van het Leontienhuis en hiervoor ben ik erg dankbaar.

Twee jaar geleden maakte Maartje Duin de podcast serie “De plantage van mijn voorouders”. In deze podcast (Prospektor/VPRO, 2020) gaat ze op zoek naar sporen van het slavernijverleden in haar familiegeschiedenis. Ze ontdekt dat haar betbetovergrootmoeder een aandeel bezat in de Surinaamse suikerplantage Tout Lui Faut en zoekt contact met nazaten van de tot slaaf gemaakten. Samen met Peggy Bouva reconstrueert ze deze geschiedenis. Aan het eind brengen zij hun families bij elkaar.

De serie is een van de best beluisterde Nederlandstalige podcasts en won verschillende prijzen. Het inspireerde veel luisteraars om op zoek te gaan naar sporen van het slavernijverleden in hun eigen stamboom.

Dialoog

Naar aanleiding van de serie richtte Maartje in juni 2021 samen met Peggy Bouva en Rehana Ganga de Stichting Tout Lui Faut op. De stichting wil een permanente verandering in de historische kennis en perceptie van Nederlanders teweegbrengen. Ze doet dit in de overtuiging dat we als samenleving alleen verder kunnen vanuit gezamenlijkheid. Ze wil de dialoog die ontstond n.a.v. de podcast “De plantage van onze voorouders” op een duurzame manier voortzetten.

De stichting organiseert publieksavonden om de persoonlijke betrokkenheid van Nederlanders met het slavernijverleden zichtbaar en bespreekbaar te maken. Deze avonden staan altijd in het teken van dialoog. Het publiek wordt actief betrokken door in groepjes met elkaar in gesprek te gaan.

Andere activiteiten van de stichting bestaan uit het faciliteren van ontmoetingen tussen nazaten van beide kanten van het slavernijverleden en het geven van gastlessen op scholen.

Publieksavonden

Dit jaar organiseerde de stichting 3 publieksavonden in Zeeland. De eerste vond plaats op 30 maart in de Middelburgse Burgerzaal waarbij oud-nieuwslezeres Noraly Beyer en oud-huisarts Jan de la Hayze aanwezig waren. Jan stamt af van Evert van Emden, een plantage-eigenaar die huisbedienden in slavernij hield. Een van hen was Noraly’s voormoeder Sophietje. Toen Everts vrouw in het kraambed overleed, werd Sophietje de min van zijn zoontje Egbert.

Ruim anderhalve eeuw later voelden hun nazaten dat ze een aparte band met elkaar hadden. Jan: “Aan het eind drong het tot mij door, en dat emotioneerde mij haast, dat ons voorgeslacht melk heeft gedronken uit dezelfde moederborst.”

De tweede bijeenkomst vond plaats op 6 juli in het MuZEEum in Vlissingen. Met Maartje’s moeder Albertine Duin – van Lynden, psychiater Glenn Helberg en Angelique Duijndam van Anti Discriminatie Bureau Zeeland werd gesproken over de doorwerking van het slavernijverleden.

De derde bijeenkomst vindt plaats op 21 oktober a.s. met Jochem Sprenger als gast. Naar aanleiding van de podcast ging hij op zoek naar het slavernijverleden van zijn Zeeuwse patriciërsfamilie. “Nou, toen schrok ik toch wel van de enorme omvang. (…) Het was alsof er een hele boekenkast op me afkwam.”

Deze bijeenkomsten zijn mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van het Familiefonds Hurgronje.

Het Muziekconcours voor de Zeeuwse Jeugd wordt tweejaarlijks georganiseerd door de Vereniging van Vrienden van Het Zeeuws Orkest. Met het concours willen de Vrienden jonge mensen (van 6 t/m 18 jaar) stimuleren zich bezig te houden met klassieke muziek en aan hen de mogelijkheid bieden ervaring op te doen op het muziekpodium.
Daarnaast komt Het Zeeuws Orkest graag in contact met de jonge talenten in de provincie. Verschillende keren heeft een finalist van het concours opgetreden met Het Zeeuws Orkest.

Finalisten uit het verleden hebben hun muzikale talenten reeds getoond bij allerlei optredens met orkesten en kleinere muziekgezelschappen. Velen zijn doorgestroomd naar een muzikale vervolgopleiding en hebben meegedaan aan landelijke muziekconcoursen. Violist Mathieu van Bellen bijvoorbeeld is inmiddels een bekende solist.

Uitstel maar geen afstel

Oorspronkelijk zou het concours in de lente plaatsvinden. Echter, bij gebrek aan aanmeldingen als gevolg van de corona crisis besloot het organiserend comité om het concours een half jaar uit te stellen. In dit geval een goed besluit, want hierdoor kon de editie 2022 toch nog plaatsvinden.

Voorronde en finale

Het concours beslaat twee dagen. Op zaterdag 24 september vinden de voorrondes plaats in de Zeeuwse Muziekschool in Middelburg en worden de finalisten geselecteerd. Twee weken later vindt op de avond van 8 oktober de finale plaats in de Zeeuwse Concertzaal in Middelburg.

Jury

De jury van het concours bestaat uit professionele musici, waaronder bekende namen zoals concertpianiste Marianne Boer, altvioliste Gisella Bergman, tubaïst / radio 4- presentator Ab Nieuwdorp en componist Douwe Eisenga.

Website Vereniging van Vrienden van Het Zeeuws Orkest.

Dit muziekconcours werd mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Familiefonds Hurgronje.

Een Zeeuw in dienst van de Spaanse koning

Philibert van Serooskerke vervulde tijdens het begin van de Opstand de hoogste bestuursfuncties in Zeeland en Bergen op Zoom. In een periode waarin steeds meer noordelijke bestuurders en edelen de kant van het calvinisme kozen bleef Philibert het katholicisme en de Spaanse troon trouw, en kwam daardoor aan de verkeerde kant van de geschiedenis te staan.

De handelingen van Philibert bleken essentieel voor het verloop van de beginjaren van de Opstand. Deze biografie biedt een fascinerend inzicht in een zijde van de Opstand die structureel onderbelicht bleef.

• Vroege reformatie in Zeeuwse havensteden door handelscontacten met Rouaan, La Rochelle, Le Havre.
• Rapport door opperbaljuw Van Serooskerke aan stadhouder Willem van Oranje en landvoogdes Margaretha van Parma over Normandische schepelingen die – voorafgegaan door trommelaars en pijpers – ‘psalmzingend op Geneefse wijze’ door Middelburg trokken, alwaar zij de Franciscanenkerk bezetten.
• Historische verbanden tussen de Opstand en de Franse godsdienstoorlogen. Referenties aan de Franse geloofsbelijdenis en het ontstaan van nationale identiteiten mede op geloofsbasis.
• Hagepreken op Walcheren door de Picardische schoenlapper/predikant Obry.
• De Franse oorsprong van de beeldenstorm in Middelburg.
• De mislukte inval op Walcheren door de graaf van Toulouse, broer van Filips van Marnix van Sint Aldegonde; hun vader was een Hugenoot uit Bourgondië, oorspronkelijk Savoyard.
• De gewetensstrijd van Willem van Oranje bij het overwegen van inroeping van Franse militaire hulp, welke hem onvermijdelijk in het kamp der calvinisten zou brengen.
• De advisering door Hugenotenleider admiraal Gaspard de Coligny aan Oranje, ter omvorming van de Watergeuzen tot een reguliere Marine. De kritiek in de historiografie op deze ‘souvereine daad’.
• Het rampzalige effect van de Bartholomeusnacht of Parijse Bloedbruiloft d.d. 23 aug. 1572 – waarbij Coligny omkwam – op de veldtocht van Lodewijk van Nassau die de bezetting van Bergen (Mons) moest opgeven toen de beloofde Hugenootse hulp uitbleef; door de auteur gekenmerkt als kantelpunt in onze ‘Tachtigjarige Oorlog’.
• De militaire prestaties van de gebroeders Charles en Louis de Boisot (van protestantse Bourgondische afkomst), gesneuveld in dienst van Oranje.
• Interventies op Zuid-Beveland, Duiveland en Schouwen door Hugenootse eenheden in dienst van Oranje.
• Mislukte Hugenotenrepubliek op Walcheren (unieke documentatie). Het arrogante gedrag van Hugenootse bezettingstroepen op dit eiland en hun vervanging door Engelsen en Schotten.
• De rol van overloper Champagney (broer van kardinaal Granvelle) die eerder door Filips II beloond werd doordat hij de verandering van Besançon in een “Bourgondisch Genève” had voorkomen.
• De ommezwaai van de ‘veile Waalse adel’ (volgens Fruin een tautologie!) als reactie op het radicale calvinisme in de Vlaamse en Brabantse steden (ook beginnend in Holland).

Het boek is een bewerking van het proefschrift dat Adriaan van Riemsdijk in november 2021 met succes verdedigd heeft ter verkrijging van de graad van doctor aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, Faculteit Religie en Theologie. Het releveert tal van historische feiten die van invloed zijn geweest op het verloop van de Opstand en de kerkgeschiedenis, maar in de algemene geschiedschrijving onvermeld bleven. Vele daarvan houden verband met de Franse godsdienstgeschiedenis.

Het boek is te koop voor €35 via de website van Uitgeverij Verloren, specialist in historische uitgaven.

Publicatie van dit boek werd mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Familiefonds Hurgronje.

Het Nederlands Studenten Kamerorkest (Nesko) is een projectorkest en staat onder leiding van een professionele dirigent. Het wordt ieder jaar opnieuw samengesteld uit zo’n 40 ambitieuze studenten van Nederlandse universiteiten en hogescholen die naast hun studie op hoog niveau muziek maken. Het orkest studeert in één week een uitdagend programma in, waarna het vier maatschappelijk georiënteerde lunchconcerten en zeven concerten op bekende concertlocaties in heel Nederland geeft.

Kracht

Het thema van dit jaar was Kracht, vandaar de titel “Nesko staat sterk”. 2022 was extra bijzonder, omdat er voor het eerst een werk van een vrouwelijke componist op het programma stond, namelijk de eerste symfonie van Louise Farrenc.

Met dit programma hadden we als doel de invloed van vrouwen in de klassieke muziek onderstrepen. Dit hebben we vooral beoogd met de eerste symfonie van Louise Farrenc, nog nooit eerder uitgevoerd door een Nederlands studentenorkest. Daarnaast vonden we het heel belangrijk dat het Nesko ook bijzondere werken speelt, zoals de Serenade van Vaughan Williams. Dit stuk kwam immers in 2012 pas weer boven water. Ook de individuele kracht die ieder persoon bij zich draagt, stond dit project centraal. Bij dit thema “kracht” past goed de woeste Hebriden ouverture van Mendelssohn. Ook bij de opdrachtcompositie van Tafreshi kwam deze kracht naar voren: het gaat over de worsteling van de vrouw in de (Iraanse) samenleving. Dit stuk is gebaseerd op een gedicht van Farough Farrokhzad, een Iraanse vrijheidsstrijdster. Door culturen te verbinden probeerden we diversiteit en gelijkwaardigheid in het programma aan te brengen.

– citaat uit het jaarverslag

Concerten in Middelburg

Op donderdag 28 april werd een lunchconcert verzorgd in de Penitentiaire Inrichting Torentijd in Middelburg, om klassieke muziek te brengen naar mensen die daar minder makkelijk mee in aanraking komen. Dit concert is wederzijds erg goed bevallen. De leden vonden het een unieke ervaring en een groot deel van de gedetineerden leek echt enthousiast te zijn over de muziek.

‘s Avonds werd er een concert gegeven in de Burgerzaal in het stadhuis. Een prachtige zaal met veel historie en een fijne akoestiek. Onder leiding van dirigent Stijn Berkouwer werd het volgende programma ten gehore gebracht:

1. Die Hebriden Ouverture van Felix Mendelssohn
2. Lead, Kindly Light van Henriëtte Bosmans met sopraan Elizaveta Agrafenina
3. Serenade in A mineur van Ralph Vaughan Williams
4. Through windows of desire van Ramin Amin Tafreshi met sopraan Elizaveta Agrafenina
5. Symfonie nr. 1 in C mineur van Louise Farrenc

Klik hier om de website van het Nesko te bezoeken.

Het Familiefonds Hurgronje heeft een financiële bijdrage geleverd aan de totstandkoming van deze concerten.